Risâletu'l İ'tikadati'l İmâmiyye

 Şii-İmâmiyye'nin İnanç Esasları

İÇİNDEKİLER

 

ONDÖRDÜNCÜ BÖLÜM

 

 

ARŞ HAKKINDAKİ İNANÇ

 

 

 

Allah rahmet eylesin Şeyh Ebu Cafer der ki: Bizim arş hakkındaki inancımız şudur: Arş, bütün yaratılmışlar tarafından taşınan veya desteklenen bir şeydir. Başka bir açıklamaya göre arş, ilimdirl.

 

(İmam Cafer) es-Sadık'a (a.s.), Güçlü ve Ulu Allah'ın, "Rahman arşı istiva etmiştir (kaplamıştır)"2  ayetinin anlamı soruldu3. Dedi ki: "O, herşeyden aynı uzaklıktadır ve bir tek şey bile olsa, O'na diger bir şeyden daha yakın değildir".

 

Şimdi bütün yaratılmışlar tarafından desteklenen arş 4 herbiri sekizer gözlü, gözleri de dünya kadar geniş olan sekiz melek tarafından taşınır. (75) Meleklerden biri, insan şeklindedir ve o, Allah'dan, Adem oğlu için (hergün) yiyecek sağlamasını diler. Onlardan biri de bir boğa şeklindedir ve o da, Allah'dan bütün hayvanlar için yiyecek sağlamasını diler. Onlardan biri ise, bir arslan şeklindedir ve o, bütün yırtıcı hayvanlar için Allah'dan yiyecek sağlamasını diler. Onlardan bir diğeri de horoz şeklindedir ve Allah'dan bütün kuşlar için yiyecek sağlamasını diler. Onlar şu anda dört tanedir. Fakat Kıyamet günü gelince, sayıları sekiz olacaktır.

 

 

     İlim anlamındaki arş, öncekilerden dördü, sonrakilerden de dördü tarafindan taşınır. Önceki dört, selam üzerlerine olsun Nuh, İbrahim, Musa ve İsa'dır. Sonrakiler de, Allah'ın salatı üzerlerine olsun Muhammed, Ali, Hasan ve Hüseyin'dir. Arş ve taşıyıcılarına dair, imamlardan sağlam senetlerle nakIedilen şeyler, işte böyledir.

 

    Şimdi bu kimselerin, ilim demek olan arşın taşıyıcuları oluşlarının sebebi ancak şudur: Peygamberimiz Muhammed'den (s.a.a.) önce yaşamış dört şeriat sahibi peygamber Nuh, İbrahim, Musa ve İsa'dır. İlimler, bunlardan önce gelenlerden onlara geçmiştir. Bunlardan sonra sırasıyla selam üzerlerine olsun Muhammed, Ali, Hasan ve Hüseyin'e geçmiştir. Hüseyin'den sonra da imamlara (as) geçmiştir5.

 

 

 

 


1. Krş.: Usu1, 1, 129. Eş'ari'nin arş hakkındaki görüşü için bk.:

Ibane, G, 35-39.

2. Ta-Ha (20), 5.

3. Bu ayet, Tevhid, 258'de açıklanmıştır. Hz. Ali' nin (as), hıristi­

yanlara yaptığı felsefi bir tefsir için bk.: Tevhid, 259. "Allah'ın bir

şeyden veya bir şeyin içinde veya bir şeyin üzerinde olduğunu iddia

eden, şüphe, yok ki Allah'a ortak koşmuştur". s. 260. Allah'ın üstte

oluşu mecazidir, s. 261; bu açıklamalar cismani hir varlığa işaret

etmez, s. 261. Daha sonraki bölüm (48. Bab, s. 261), Kur'an'ın "...

Arşı suyun üzerinde idi" (Hud (11), 7) ayetini açıklar. Su, gökler'

ve yeryüzünden önce yaratılmıştırl'. Arş, 49. Bab, 263. sahifede tasvir

edilmiştir. Kürsi, dış kapı (el-babu'z-zahir), Arş da iç kapı (el-babu'l

-batın)'dır. 50. Bab, 265. sahife, Arş'ı yaratılan şeylerin dürdüncüsü

olarak tarif eder: (1) Hava, (2) Kalem, (3) Nur, (4) Arş'dır. (A.F.)

 

4. Urduca mülerciminin notu:"Şeyh Mufid şöyle der: Arş'ın sözlük anlamı saltanat ve hükümranlık demektir.Melekler tarafından taşınan Arş, yedinci göktedir' ve bu, hükümranlık  demek olan Arş'ın bir kısmıdır. Arş'la ilgili bu yüksek inanç yelerlidir" ve Şeyh Saduk'un Arş'ı taşıyan meleklerin tezahürü vc vasıflarını anlattığı hadis, ahad hadistir. Bu sebepten meleklerin vasıflarına, bu hadisin imamlardan rivayet edildiğine ve Arş'ı taşıyan meleklerin hadiste anlatıldığı gibi tezahür ettiklerine

inanmak, zaruri değildir. Kesin olan, bizim nakleııiğiınizdir. Çeviren Bedayuni"

 

 

5. Arş için bk.: lHB, 355. Sünni kelamda Arş, nur veya kırmızı bir sümbül kürsüsü olabilir (MC, 148) ve "Allah, Levh-i Mahfuz'u beyaz bir inciden yarattı, ki bu, yeryüzü ile gök arasındaki uzaklıktan yedi kat da ha uzundıur ve Atş'a temas etmektedir". Ayrıca "Allah, Arş'ı Kendi nurundan yarattı ve Kürsi, Arş'a temas etmektedir ve su, rüzgarın arkasındadır". (Aynı yer). "Arş'ııı etrafında dört nehir ve bu nehirlerin üzerinde dört melek vardır". "Gökler, Arş ile kıyaslanınca, gök ile yeryüzü arasında asılı bir lamba gididir". (Aynı yer). Bu sebepten Arşın, Kürsi'den daha fevkalade bir şey olduğu açıktır.

(A.F.)

 

 

 

 

 

 

 

 

Bölüm 13

s.46           Bölüm 14

Bölüm 15